به گزارش خبرنگار مهر، در ادامه جلسه علنی روز سه شنبه مجلس شورای اسلامی و در جریان بررسی گزارش کمیسیون کشاورزی در مورد تامین نهادههای دامی، رحمت الله نوروزی نماینده مردم علی آباد کتول در تذکری، گفت: طبق قانون شورای قیمت گذاری قیمت محصولات کشاورزی گندم، سویا و کلزا را تعیین کرده است اما رئیس جمهور و هیئت دولت با این قیمت مخالفت کردهاند.
وی افزود: با توجه به هزینههای تمام شده امروز قیمت هر کیلو کلزا و سویا حدود ۱۲ هزار تومان است و اگر زیر این قیمت توسط دولت خریداری شود کشاورزان ضرر میکنند.
این نماینده مجلس اظهار داشت: قیمت گندم توسط دولت ۴ هزار تومان تعیین شده است در حالی که کشور عراق هر کیلو گندم را ۱۰ هزار تومان خریداری میکند با توجه به نگاه رهبری در مورد خودکفایی در تولید گندم از وزیر کشاورزی میخواهیم زیر بار قیمتهای دستوری دولت نرود.
نوروزی تصریح کرد: قیمت گندم باید به گونهای باشد که کشاورزان گندم تولیدی خود را به دولت تحویل دهند تا دولت مجبور به واردات گندم نشود.
در ادامه، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این تذکر، گفت: قیمت گذاری محصولات کشاورزی از مباحث اصلی است، مجلس اصرار دارد که قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی توسط شورای قیمت گذاری تعیین شود.
به گزارش خبرنگار مهر، بازار نهادههای دامی و محصولات پروتئینی در طول یک سال گذشته نوسانات زیادی را تجربه کرده و صنعت دام و طیور طی این مدت با چالشهای زیادی مواجه بوده است. از مشکلات تأمین نهادههای دامی تا توزیع آنها و ایرادات سامانه بازارگاه تا نوسانات قیمت مرغ، گوشت و تخم مرغ که گرفتاریهای زیادی را، هم برای تولیدکننده و هم برای مصرف کننده ایجاد کرده است.
در حال حاضر نیز در آستانه ایام عید قرار داریم و بازار مرغ و گوشت قرمز دچار التهابات فراوانی است و انتقادات زیادی در زمینه تأمین و توزیع نهادههای دامی مطرح است؛ گرانی اقلام مختلف اخیراً مورد انتقاد رهبر انقلاب نیز قرار گرفت و ایشان با ابراز ناخرسندی از گرانیها و مشکلات معیشتی، گفتند: این وضع در آستانه عید «غُصه بزرگی» ایجاد کرده است. البته اجناس مانند میوهها فراوان است اما قیمتها بسیار بالا است که سود این قیمت بالا هم به جیب باغداران زحمتکش نمیرود بلکه نصیب دلالها و واسطههای سودجو میشود و ضرر آن به مردم میرسد.(جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید)
خبرگزاری مهر پیش از این در پیگیری «غُصه بزرگ»، در گزارشی با عنوان «حذف دلالان میوه در گروی اصلاح شبکه توزیع / سلفخران و توزیع کنندگان باید ساماندهی شوند» به علل گرانی در بازار میوه، در گزارشی با عنوان «بازار مرغ هر روز نابسامانتر میشود / مشکل، افزایش خرید احتیاطی مردم است یا کاهش تولید؟» به علل گرانی مرغ، و در گزارشی با عنوان «چرا در فروشگاههای زنجیرهای مرغ و روغن نیست؟ / دلالان خرید و قاچاق میکنند؛ ناچاریم زمانبندی کنیم» به علل گرانی و عرضه کم روغن نباتی در فروشگاههای زنجیرهای پرداخته بود.
اینک در گفتگویی با مرتضی رضایی، معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی به چالشهای یکسال گذشته بازار نهادههای دامی که بنظر میرسد نقش مؤثری در گرانیهای اخیر مرغ، تخممرغ و گوشت قرمز داشته، پرداختهایم؛ این مقام مسئول معتقد است بخشی از نهادههای دامی وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی از بازار آزاد سر درمی آورد و این ارتباطی به سامانه بازارگاه ندارد و دستگاههای نظارتی باید با ورود به مساله، موضوع را بررسی کنند. وی تاکید دارد که جوجه ریزی برای تولید مرغ به اندازه کافی انجام شده و اگر امروز در بازار با گرانی و عرضه ناکافی مرغ با قیمت مصوب مواجه هستیم، باید علت را شبکه توزیع جستجو کنیم. معاون وزیر جهادکشاورزی تاکید دارد که دلالها در زنجیره تولید تا رسیدن گوشت قرمز به دست مردم، باعث افزایش ۱۵ تا ۲۰ درصدی قیمت میشوند و اگر حلقههای رسمی این زنجیره به یکدیگر متصل و دلالها را حذف شوند، قیمت گوشت قرمز ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش مییابد.
مشروح گفتگو از نظر گرامیتان میگذرد:
مدت زیادی است که بحث الحاق لیست کارخانجات تأمین خوراک دام آماده به سامانه بازارگاه مطرح است و تأخیر وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه انتقادات بسیاری را به دنبال داشته، آیا این کار انجام شده یا همچنان در دست پیگیری است؟
– حدود یک هفته قبل لیست ۲۵۰ کارخانه خوراک دام آماد به سامانه بازارگاه اضافه شد که البته مرحله اول کار بوده و در مرحله بعدی تمام کارخانجاتی که شرایط و ضوابط لازم (دارا بودن ضوابط بهداشتی، دارا بودن پروانه کار و فعال بودن واحد در سالهای اخیر) را دارند، برای دریافت نهاده به سامانه الحاق میشوند.
در این برنامهریزی کارخانجات مذکور نهاده را برای یک بار و به صورت تنخواه تحویل میگیرند تا بتوانند خوراک آماده را برای طیور تولید کنند و به صورت سیستماتیک یعنی با ثبت جزئیات در سامانه بازارگاه، آن را به مرغداران و دامداران تحویل میدهند. بنابراین هم اکنون مرغداران اعم از پرورش دهندگان جوجه گوشتی، مرغ تخم گذار، و مرغ مادر این انتخاب را دارند که از بازارگاه دان آماده تحویل بگیرند یعنی سهمیه خوراک خود را در سامانه بازارگاه به یک کارخانه تولید دان آماده تحویل داده و سپس، دان آماده را از کارخانه تحویل بگیرند؛ ضمن اینکه این مساله برای کارخانه هم کاملاً انتخابی است و کارخانه با زدن تیک مربوطه میتواند اقدام به دریافت سهیمه مرغدار و دامدار کند و هیچ اجباری در دریافت آن وجود ندارد. از مر غداران درخواست میکنم که در مقدار دان، زمان تحویل آن، کیفیت و قیمت خوراک آمادهای که از کارخانجات میگیرند، دقت کرده و این موارد را کنترل کنند.
طی ماههای گذشته که شاهد نابسامانیهای گسترده در توزیع نهادههای دامی بودیم، بسیاری از رانت و احتمال فساد در توزیع نهادههای دامی از طریق سامانه بازارگاه سخن میگفتند و عنوان میکردند که این سامانه نتوانسته مأموریتی را که برایش تعریف شده، به درستی انجام دهد. در این زمینه چه توضیحی دارید؟
لازم است در باره نحوه کار سامانه بازارگاه توضیحاتی ارائه کنم؛ عملکرد کلی آن به این صورت است که یک قسمت ورودی دارد که واردکنندگان و بازرگانان و گاهی هم شرکت پشتیبانی امور دام، اطلاعات مربوط به نهادهها را از طریق این قسمت وارد سامانه میکنند.
هم اکنون تمام مرغداران کشور اعم از اجداد، گلههای مرغ مادر، گلههای پرورشی چه در حوزه مرغ گوشتی و چه در حوزه مرغ تخم گذار، نهادههای مورد نیاز خود را به صورت سیستماتیک و هوشمند از بازارگاه دریافت میکنند یک قسمت فرایند و محاسبات دارد که هر مرغ دار چقدر و چه زمانی باید نهاده دریافت کند که به صورت هوشمند محاسبه و به مرغداران تخصیص داده میشود و خروجی کار نیز به این صورت است که اطلاعات مربوط به خریدها و تراکنش ریالی و اطلاعات کالایی همزمان به بازرگانان و واردکنندگان و خریداران (کارخانجات دان آماده) ارسال میگردد و بعد از حمل نیز اطلاعات حمل و انبار کالا ثبت میشود. در کنار تمام این موارد، محاسبات تراکنشهای مالی نیز توسط سامانه بازارگاه ثبت میشود و حسن این کار آن است که هیچکس نمیتواند مدعی شود که شخص دیگری جای من خرید کرده است. بنابراین شفافیت کامل در توزیع نهادهها وجود دارد بدون اینکه رانت یا موقعیت خاصی برای کسی ایجاد شود.
اما در ماههای اول فعال شدن سامانه، توزیع نه بصورت سیستمی بلکه با دخالت انسانی انجام میشد…
– سامانه بازارگاه حسابداری کالایی انجام میدهد، کاملاً مشخص خواهد بود که هر مرغداری چقدر نهاده دریافت کرده و هر بازرگان چقدر نهاده توزیع کرده، چقدر دست او مانده و چقدر باید توزیع کند؛ چقدر نهاده در کدام انبار رفته است و به تفکیک میتوان گفت که هر استان چقدر نهاده گرفته و چقدر مصرف کرده است.
بازرگانان گاهی بدقولی میکنند و نهادهای را که فروختهاند، دیر حمل میکنند گاهی نیز مشکل در تأمین و تخصیص ارز است که باعث میشود واردکننده نتواند اقدام به فروش نهاده کند قبلاً مرغداران با دو تا سه دست واسطه، نهاده را خرید میکردند اما با فعال شدن سامانه بازارگاه، این قابلیت وجود دارد که خود مرغدار به صورت مستقیم از واردکنندگان بزرگ نهاده می خرد و مرغداران عنوان میکنند که ما تازه متوجه شدیم شیوه خرید به چه صورت است و از حذف واسطهها در این فرآیند رضایت دارند. ضمن اینکه شرایط به صورتی نیست که مرغدار مجبور باشد از یک واردکننده خاص خرید کنند و فقط برای یک وارد کننده رانت ایجاد شود، بلکه عموماً چند نهاده را چند شرکت واردکننده بصورت همزمان در سامانه بارگذاری میکنند و به دنبال آن، مرغدار انتخاب میکند که از کدام واردکننده خرید کند و وقتی بارگذاری انجام میشود تولید کننده کمتر از ۲ تا ۳ دقیقه میتواند خرید خود را انجام دهد.
هم اکنون سهمیه همه مرغداران در بستر سامانه بازارگاه تخصیص پیدا میکند؟
– بله، هم اکنون تمام مرغداران کشور اعم از اجداد، گلههای مرغ مادر، گلههای پرورشی چه در حوزه مرغ گوشتی و چه در حوزه مرغ تخم گذار، نهادههای مورد نیاز خود را به صورت سیستماتیک و هوشمند از بازارگاه دریافت میکنند.
اخیراً یکی از مسائلی که مورد انتقاد دامداران و مرغداران قرار گرفته، کندی در حمل و نقل نهادههای دامی است که گاهی تا ۴۰ روز نیز طول میکشد، دلیل این کندی در حمل و نقل چیست؟
– وقتی بازارگاه حواله را صادر میکند و خرید نهایی میشود، حواله بصورت خودکار به کارتابل بازرگان میرود و آنجا قرار میگیرد. در اینجا دو بحث مطرح است اول بازرگانان و دوم کرایههای حمل و نقل. بازرگانان گاهی بدقولی میکنند و نهادهای را که فروختهاند، دیر حمل میکنند گاهی نیز مشکل در تأمین و تخصیص ارز است که باعث میشود واردکننده نتواند اقدام به فروش نهاده کند. به طور میانگین بار در کمتر از ۱۰ روز حمل میشود البته ممکن است به دلایلی که گفتم ممکن است بیشتر هم طول بکشد و همین جا من از مرغداران و رؤسای سازمان جهاد کشاورزی استانها نیز خواهش میکنم این موارد را هم خودشان پیگیری کنند و هم برای پیگیری بعدی به معاونت اطلاع دهند.
شما تاکید دارید امکان تخلف در توزیع نهادهها در بستر سامانه بازارگاه وجود ندارد، با این حال در دورههایی با اینکه عرضه در بازارگاه به شدت محدود بود، در بازار آزاد نهاده به وفور وجود داشت و به چند برابر نرخ مصوب به مرغدار و دامدار فروخته میشد، این نشتی نهادهها اگر از سامانه بازارگاه نبود، از کجا انجام میشد؟
– حدود ۴ ماه قبل که این نابسامانیها وجود داشت، اختلال و کندی در تخصیص و تأمین ارز و نهایتاً تأمین نهاده به وجود آمده بود که منجر به ایجاد چنین مشکلاتی شد. زمانی که این فرایند تسهیل شد، بازارگاه نیز روال عادی کار خود را پیش گرفت. نهاده باید در بازارگاه نهاده عرضه شود که سامانه هم بتواند آن را توزیع کند، وقتی نهادهای در سامانه ثبت نشود، چه چیزی باید توزیع شود؟
چرا نهادهای که باید توسط واردکننده در سامانه عرضه شود، از بازار آزاد سر درمیآورد؟
– باید دید که چه سهمی از مصرف در بازار آزاد وجود دارد. در اینکه بازار سیاه و بازار آزاد وجود دارد، شکی نیست اما باید ببینیم چه سهمی از بازار را دارد. به طور میانگین ماهیانه ۸۰۰ هزار تن ذرت در سامانه بازارگاه فروخته میشود و باید دید که در بازار آزاد عرضه این محصول چقدر بوده؟ آیا ۵۰۰ تن ذرت عرضه شده یا ۱۰۰۰ هزار تن یا ۵۰۰۰ تن. به هرحال نسبت به عرضه آن در بازارگاه رقم بسیار ناچیزی است؛ البته همین میزان هم به هیچ عنوان قابل قبول نیست و طبق قانون، هم قاچاق محسوب میشود هم تخلف و تقلب.
نشتی نهادههای دامی از جایی جز بازارگاه انجام میشود و دستگاههای نظارتی باید با جدیت به این مساله ورود کنند و مچ متخلفان را بگیرند وقتی جایی در فضای مجازی آگهی میشود که ۱۰۰۰ هزار تن ذرت عرضه میشود باید با آن برخورد جدی صورت بگیرد. این نشتی از سامانه بازارگاه انجام نمیشود، نهادهای که از بازارگاه در اختیار مرغداران قرار میگیرد فقط بر اساس کد یکتای مرغداران است و سهمیه مرغدار هزار تن نیست و همان میزانی را هم که میگیرد جوجهریزی کرده و خودش استفاده میکند.
پس این نشتی قبل از ورود نهاده به بازارگاه انجام میشود؟
– نشتی جایی جز بازارگاه انجام میشود و دستگاههای نظارتی باید با جدیت به این مساله ورود کنند و مچ متخلفان را بگیرند. اگر این نشتی توسط مرغداران و دامداران انجام میشود باید با آنان برخورد جدی شود چون این نهادهها با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد میشود اگر هم از جای دیگری انجام میشود باید آن را کشف کنند و اطلاعاتش را در اختیار ما نیز قرار دهند تا جلوی آنها را بگیریم.
یکی از مباحث مهمی که طی ماههای اخیر به مراتب آن را شنیدهایم معدوم کردن جوجهها، توسط مرغداران بعد از دریافت سهمیه نهاده بود؛ یعنی مرغدار به استناد جوجه ریزی انجام شده، سهمیه نهاده دریافت میکرد و بلافاصله اقدام به معدوم کردن جوجهها و فروش سهمیه نهاده در بازار آزاد میکرد؛ فراگیری این مساله طی یکسال گذشته چقدر بوده است؟
– ماهی شش تا هفت هزار واحد مرغداری گوشتی جوجهریزی میکنند. بنابراین با جامعه و صنعت بسیار بزرگی سر و کار داریم که عموماً انسانهای درستکاری هستند، به صورت موردی یا مصداقی ممکن است چنین اتفاقی افتاده باشد که مرغداری تقلب کر..
به گزارش خبرنگار مهر، بازار نهادههای دامی و محصولات پروتئینی در طول یک سال گذشته نوسانات زیادی را تجربه کرده و صنعت دام و طیور طی این مدت با چالشهای زیادی مواجه بوده است. از مشکلات تأمین نهادههای دامی تا توزیع آنها و ایرادات سامانه بازارگاه تا نوسانات قیمت مرغ، گوشت و تخم مرغ که گرفتاریهای زیادی را، هم برای تولیدکننده و هم برای مصرف کننده ایجاد کرده است.
در حال حاضر نیز در آستانه ایام عید قرار داریم و بازار مرغ و گوشت قرمز دچار التهابات فراوانی است و انتقادات زیادی در زمینه تأمین و توزیع نهادههای دامی مطرح است؛ گرانی اقلام مختلف اخیراً مورد انتقاد رهبر انقلاب نیز قرار گرفت و ایشان با ابراز ناخرسندی از گرانیها و مشکلات معیشتی، گفتند: این وضع در آستانه عید «غُصه بزرگی» ایجاد کرده است. البته اجناس مانند میوهها فراوان است اما قیمتها بسیار بالا است که سود این قیمت بالا هم به جیب باغداران زحمتکش نمیرود بلکه نصیب دلالها و واسطههای سودجو میشود و ضرر آن به مردم میرسد.(جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید)
خبرگزاری مهر پیش از این در پیگیری «غُصه بزرگ»، در گزارشی با عنوان «حذف دلالان میوه در گروی اصلاح شبکه توزیع / سلفخران و توزیع کنندگان باید ساماندهی شوند» به علل گرانی در بازار میوه، در گزارشی با عنوان «بازار مرغ هر روز نابسامانتر میشود / مشکل، افزایش خرید احتیاطی مردم است یا کاهش تولید؟» به علل گرانی مرغ، و در گزارشی با عنوان «چرا در فروشگاههای زنجیرهای مرغ و روغن نیست؟ / دلالان خرید و قاچاق میکنند؛ ناچاریم زمانبندی کنیم» به علل گرانی و عرضه کم روغن نباتی در فروشگاههای زنجیرهای پرداخته بود.
اینک در گفتگویی با مرتضی رضایی، معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی به چالشهای یکسال گذشته بازار نهادههای دامی که به نظر میرسد نقش مؤثری در گرانیهای اخیر مرغ، تخممرغ و گوشت قرمز داشته، پرداختهایم؛ این مقام مسئول معتقد است بخشی از نهادههای دامی وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی از بازار آزاد سر در میآورد و این ارتباطی به سامانه بازارگاه ندارد و دستگاههای نظارتی باید با ورود به مساله، موضوع را بررسی کنند. وی تاکید دارد که جوجهریزی برای تولید مرغ به اندازه کافی انجام شده و اگر امروز در بازار با گرانی و عرضه ناکافی مرغ با قیمت مصوب مواجه هستیم، باید علت را شبکه توزیع جستجو کنیم. معاون وزیر جهاد کشاورزی تاکید دارد که دلالها در زنجیره تولید تا رسیدن گوشت قرمز به دست مردم، باعث افزایش ۱۵ تا ۲۰ درصدی قیمت میشوند و اگر حلقههای رسمی این زنجیره به یکدیگر متصل و دلالها را حذف شوند، قیمت گوشت قرمز ۱۵ تا ۲۰ درصد کاهش مییابد.
مشروح گفتگو از نظر گرامیتان میگذرد:
مدت زیادی است که بحث الحاق لیست کارخانجات تأمین خوراک دام آماده به سامانه بازارگاه مطرح است و تأخیر وزارت جهاد کشاورزی در این زمینه انتقادات بسیاری را به دنبال داشته، آیا این کار انجام شده یا همچنان در دست پیگیری است؟
– حدود یک هفته قبل لیست ۲۵۰ کارخانه خوراک دام آماد به سامانه بازارگاه اضافه شد که البته مرحله اول کار بوده و در مرحله بعدی تمام کارخانجاتی که شرایط و ضوابط لازم (دارا بودن ضوابط بهداشتی، دارا بودن پروانه کار و فعال بودن واحد در سالهای اخیر) را دارند، برای دریافت نهاده به سامانه الحاق میشوند.
در این برنامهریزی کارخانجات مذکور نهاده را برای یک بار و به صورت تنخواه تحویل میگیرند تا بتوانند خوراک آماده را برای طیور تولید کنند و به صورت سیستماتیک یعنی با ثبت جزئیات در سامانه بازارگاه، آن را به مرغداران و دامداران تحویل میدهند. بنابراین هم اکنون مرغداران اعم از پرورش دهندگان جوجه گوشتی، مرغ تخم گذار، و مرغ مادر این انتخاب را دارند که از بازارگاه دان آماده تحویل بگیرند یعنی سهمیه خوراک خود را در سامانه بازارگاه به یک کارخانه تولید دان آماده تحویل داده و سپس، دان آماده را از کارخانه تحویل بگیرند؛ ضمن اینکه این مساله برای کارخانه هم کاملاً انتخابی است و کارخانه با زدن تیک مربوطه میتواند اقدام به دریافت سهمیه مرغدار و دامدار کند و هیچ اجباری در دریافت آن وجود ندارد. از مرغداران درخواست میکنم که در مقدار دان، زمان تحویل آن، کیفیت و قیمت خوراک آمادهای که از کارخانجات میگیرند، دقت کرده و این موارد را کنترل کنند.
طی ماههای گذشته که شاهد نابسامانیهای گسترده در توزیع نهادههای دامی بودیم، بسیاری از رانت و احتمال فساد در توزیع نهادههای دامی از طریق سامانه بازارگاه سخن میگفتند و عنوان میکردند که این سامانه نتوانسته مأموریتی را که برایش تعریف شده، به درستی انجام دهد. در این زمینه چه توضیحی دارید؟
لازم است درباره نحوه کار سامانه بازارگاه توضیحاتی ارائه کنم؛ عملکرد کلی آن به این صورت است که یک قسمت ورودی دارد که واردکنندگان و بازرگانان و گاهی هم شرکت پشتیبانی امور دام، اطلاعات مربوط به نهادهها را از طریق این قسمت وارد سامانه میکنند.
هم اکنون تمام مرغداران کشور اعم از اجداد، گلههای مرغ مادر، گلههای پرورشی چه در حوزه مرغ گوشتی و چه در حوزه مرغ تخم گذار، نهادههای مورد نیاز خود را به صورت سیستماتیک و هوشمند از بازارگاه دریافت میکنند یک قسمت فرایند و محاسبات دارد که هر مرغ دار چقدر و چه زمانی باید نهاده دریافت کند که به صورت هوشمند محاسبه و به مرغداران تخصیص داده میشود و خروجی کار نیز به این صورت است که اطلاعات مربوط به خریدها و تراکنش ریالی و اطلاعات کالایی همزمان به بازرگانان و واردکنندگان و خریداران (کارخانجات دان آماده) ارسال میگردد و بعد از حمل نیز اطلاعات حمل و انبار کالا ثبت میشود. در کنار تمام این موارد، محاسبات تراکنشهای مالی نیز توسط سامانه بازارگاه ثبت میشود و حسن این کار آن است که هیچکس نمیتواند مدعی شود که شخص دیگری جای من خرید کرده است. بنابراین شفافیت کامل در توزیع نهادهها وجود دارد بدون اینکه رانت یا موقعیت خاصی برای کسی ایجاد شود.
اما در ماههای اول فعال شدن سامانه، توزیع نه به صورت سیستمی بلکه با دخالت انسانی انجام میشد…
– سامانه بازارگاه حسابداری کالایی انجام میدهد، کاملاً مشخص خواهد بود که هر مرغداری چقدر نهاده دریافت کرده و هر بازرگان چقدر نهاده توزیع کرده، چقدر دست او مانده و چقدر باید توزیع کند؛ چقدر نهاده در کدام انبار رفته است و به تفکیک میتوان گفت که هر استان چقدر نهاده گرفته و چقدر مصرف کرده است.
بازرگانان گاهی بدقولی میکنند و نهادهای را که فروختهاند، دیر حمل میکنند گاهی نیز مشکل در تأمین و تخصیص ارز است که باعث میشود واردکننده نتواند اقدام به فروش نهاده کند قبلاً مرغداران با دو تا سه دست واسطه، نهاده را خرید میکردند اما با فعال شدن سامانه بازارگاه، این قابلیت وجود دارد که خود مرغدار به صورت مستقیم از واردکنندگان بزرگ نهاده میخرد و مرغداران عنوان میکنند که ما تازه متوجه شدیم شیوه خرید به چه صورت است و از حذف واسطهها در این فرآیند رضایت دارند. ضمن اینکه شرایط به صورتی نیست که مرغدار مجبور باشد از یک واردکننده خاص خرید کنند و فقط برای یک وارد کننده رانت ایجاد شود، بلکه عموماً چند نهاده را چند شرکت واردکننده به صورت همزمان در سامانه بارگذاری میکنند و به دنبال آن، مرغدار انتخاب میکند که از کدام واردکننده خرید کند و وقتی بارگذاری انجام میشود تولید کننده کمتر از ۲ تا ۳ دقیقه میتواند خرید خود را انجام دهد.
هم اکنون سهمیه همه مرغداران در بستر سامانه بازارگاه تخصیص پیدا میکند؟
– بله، هم اکنون تمام مرغداران کشور اعم از اجداد، گلههای مرغ مادر، گلههای پرورشی چه در حوزه مرغ گوشتی و چه در حوزه مرغ تخم گذار، نهادههای مورد نیاز خود را به صورت سیستماتیک و هوشمند از بازارگاه دریافت میکنند.
اخیراً یکی از مسائلی که مورد انتقاد دامداران و مرغداران قرار گرفته، کندی در حمل و نقل نهادههای دامی است که گاهی تا ۴۰ روز نیز طول میکشد، دلیل این کندی در حمل و نقل چیست؟
– وقتی بازارگاه حواله را صادر میکند و خرید نهایی میشود، حواله به صورت خودکار به کارتابل بازرگان میرود و آنجا قرار میگیرد. در اینجا دو بحث مطرح است اول بازرگانان و دوم کرایههای حمل و نقل. بازرگانان گاهی بدقولی میکنند و نهادهای را که فروختهاند، دیر حمل میکنند گاهی نیز مشکل در تأمین و تخصیص ارز است که باعث میشود واردکننده نتواند اقدام به فروش نهاده کند. به طور میانگین بار در کمتر از ۱۰ روز حمل میشود البته ممکن است به دلایلی که گفتم ممکن است بیشتر هم طول بکشد و همین جا من از مرغداران و رؤسای سازمان جهاد کشاورزی استانها نیز خواهش میکنم این موارد را هم خودشان پیگیری کنند و هم برای پیگیری بعدی به معاونت اطلاع دهند.
شما تاکید دارید امکان تخلف در توزیع نهادهها در بستر سامانه بازارگاه وجود ندارد، با این حال در دورههایی با اینکه عرضه در بازارگاه به شدت محدود بود، در بازار آزاد نهاده به وفور وجود داشت و به چند برابر نرخ مصوب به مرغدار و دامدار فروخته میشد، این نشتی نهادهها اگر از سامانه بازارگاه نبود، از کجا انجام میشد؟
– حدود ۴ ماه قبل که این نابسامانیها وجود داشت، اختلال و کندی در تخصیص و تأمین ارز و نهایتاً تأمین نهاده به وجود آمده بود که منجر به ایجاد چنین مشکلاتی شد. زمانی که این فرایند تسهیل شد، بازارگاه نیز روال عادی کار خود را پیش گرفت. نهاده باید در بازارگاه نهاده عرضه شود که سامانه هم بتواند آن را توزیع کند، وقتی نهادهای در سامانه ثبت نشود، چه چیزی باید توزیع شود؟
چرا نهادهای که باید توسط واردکننده در سامانه عرضه شود، از بازار آزاد سر درمیآورد؟
– باید دید که چه سهمی از مصرف در بازار آزاد وجود دارد. در اینکه بازار سیاه و بازار آزاد وجود دارد، شکی نیست اما باید ببینیم چه سهمی از بازار را دارد. به طور میانگین ماهیانه ۸۰۰ هزار تن ذرت در سامانه بازارگاه فروخته میشود و باید دید که در بازار آزاد عرضه این محصول چقدر بوده؟ آیا ۵۰۰ تن ذرت عرضه شده یا ۱۰۰۰ هزار تن یا ۵۰۰۰ تن. به هرحال نسبت به عرضه آن در بازارگاه رقم بسیار ناچیزی است؛ البته همین میزان هم به هیچ عنوان قابل قبول نیست و طبق قانون، هم قاچاق محسوب میشود هم تخلف و تقلب.
نشتی نهادههای دامی از جایی جز بازارگاه انجام میشود و دستگاههای نظارتی باید با جدیت به این مساله ورود کنند و مچ متخلفان را بگیرند وقتی جایی در فضای مجازی آگهی میشود که ۱۰۰۰ هزار تن ذرت عرضه میشود باید با آن برخورد جدی صورت بگیرد. این نشتی از سامانه بازارگاه انجام نمیشود، نهادهای که از بازارگاه در اختیار مرغداران قرار میگیرد فقط بر اساس کد یکتای مرغداران است و سهمیه مرغدار هزار تن نیست و همان میزانی را هم که میگیرد جوجهریزی کرده و خودش استفاده میکند.
پس این نشتی قبل از ورود نهاده به بازارگاه انجام میشود؟
– نشتی جایی جز بازارگاه انجام میشود و دستگاههای نظارتی باید با جدیت به این مساله ورود کنند و مچ متخلفان را بگیرند. اگر این نشتی توسط مرغداران و دامداران انجام میشود باید با آنان برخورد جدی شود چون این نهادهها با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد میشود اگر هم از جای دیگری انجام میشود باید آن را کشف کنند و اطلاعاتش را در اختیار ما نیز قرار دهند تا جلوی آنها را بگیریم.
یکی از مباحث مهمی که طی ماههای اخیر به مراتب آن را شنیدهایم معدوم کردن جوجهها، توسط مرغداران بعد از دریافت سهمیه نهاده بود؛ یعنی مرغدار به استناد جوجهریزی انجام شده، سهمیه نهاده دریافت میکرد و بلافاصله اقدام به معدوم کردن جوجهها و فروش سهمیه نهاده در بازار آزاد میکرد؛ فراگیری این مساله طی یکسال گذشته چقدر بوده است؟
– ماهی شش تا هفت هزار واحد مرغداری گوشتی جوجهریزی میکنند. بنابراین با جامعه و صنعت بسیار بزرگی سر و کار داریم که عموماً انسانهای درستکاری هستند، به صورت موردی یا مصداقی ممکن است چنین اتفاقی افتاده باشد که مر..
به گزارش خبرگزاری مهر، «کاظم خاوازی» در گفتگو با رادیو اقتصاد افزود: مرغ لاین برای کشور خیلی اهمیت دارد.
وی اظهار داشت: تمامی دستگاههای مرتبط از جمله سازمان اتکا، سازمان اقتصادی کوثر، نیروهای مسلح و دیگران کمک کردند تا وزارت جهاد کشاورزی بتواند مرغ لاین را دوباره در کشور احیا کند.
وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه مرغ لاین ایرانی هیچ کمی از مرغ خارجی ندارد، گفت: در حال حاضر ۵۰ درصد از جوجه ریزی ها با استفاده از مرغ لاین در داخل کشور صورت میگیرد.
وی افزود: وزارت جهاد کشاورزی در راستای طرح ملی احیای مرغ لاین آرین تمام تلاش خود را برای تأمین بستههای حمایتی، تشویقی و ترویجی از این صنعت به کار بسته است.
خاوازی با اشاره به اهمیت احیای مرغ لاین در کشور تصریح کرد: با توجه به وجود مجتمع مرغ لاین آرین در کشور و توانمندیهای ژنتیکی بالقوه و مناسب و نیز دستور ویژه مقام معظم رهبری در خصوص احیای مرغ لاین آرین و توجه تمام مسئولان عالی رتبه کشور در بودجه ۱۴۰۰ نیز تسهیلات حمایتی و تشویقی خوبی برای واحدهای تولیدی در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: سرجمع ۵۲۱ هزار هکتار در دولتهای یازدهم و دوازدهم زیر ساخت آبی برای کشاورزان کشور فراهم شده که یک کار بسیار بزرگی است.
وزیر جهاد کشاورزی گفت: به طور کلی تا پیش از دولت تدبیر و امید هشت هزار هکتار گلخانه در کشور وجود داشت که امروز این میزان به ۲۱ هزار هکتار گلخانه رسیده و تا پایان دولت دوازدهم سطح گلخانههای کشور به ۲۵ هزار هکتار خواهد رسید.
وی افزود: پیش از دولت تدبیر و امید میزان تولید شیرخام در کشور ۸,۳ میلیون تن بود که امروز به ۱۱.۳ میلیون تن رسیده است.
خاوازی پیش بینی کرد که این میزان تا پایان دولت دوازدهم به ۱۲ میلیون تن برسد.
وی یادآور شد: ایران امروز به همت کشاورزان و حمایتهای وزارت جهاد کشاورزی در تولید گندم به خودکفایی رسیده به نحوی که هم اکنون ۱۰,۵ تا ۱۱ میلیون تن گندم مورد نیاز کشور در داخل تولید و تأمین میشود.
به گزارش خبرنگار مهر، اسماعیل صفاکیش عضو انجمن ارگانیک کشور در نشستی خبری با اشاره به اینکه ۱۰ درصد اراضی کشور قابل کشت است گفت: با این حساب ما حداکثر ۲۱ میلیون هکتار زمین قابل کشت داریم که ۹ میلیون هکتار از آن جنگل و مرتع است.
وی اضافه کرد: بنابراین حداکثر سطح زیر کشت محصولات کشاورزی ۱۲ میلیون هکتار است که تنها خاک ۳ درصد این اراضی از نظر ماده آلی مشکلی ندارد و غنی است و سایر زمینها یا شور هستند یا امکان آبرسانی به آنجا وجود ندارد.
این فعال بخش خصوصی با اشاره به اینکه در ۱۲ میلیون هکتار زمین قابل کشت فقط ۶ میلیون هکتار گندم کشت میشود افزود: در ۶ میلیون هکتار باقیمانده نیز با موانعی که عنوان شد مواجه هستیم و متأسفانه این محدودیتها باعث شده جهشی در تولید محصولات کشاورزی اتفاق نیافتد.
صفاکیش با اشاره به اینکه استفاده از کودهای شیمیایی نامرغوب باعث شده که بو، طعم و مزه از میوهها و محصولات کشاورزی برود، گفت: متأسفانه سیاست فعلی افزایش کمی تولیدات بدون توجه به کیفیت آنهاست. در حالی که کیفیت تولید نباید فدای کمیت شود.
وی با بیان اینکه از طرفی کشور به دلیل شرایط تحریم و جنگ اقتصادی نیاز به خوداتکایی در محصولات استراتژیک دارد و باید به این مسئله بیشتر توجه شود، ادامه داد: حد مطلوب تولید گندم در کشور ما بین ۱۳.۵ تا ۱۴ میلیون تن است که تولید این میزان گندم به منزله خودکفایی محسوب میشود. با این حال ما شاهد هستیم سالهایی که جشن خودکفایی گرفتیم گندم وارد کردیم و همزمان مشغول ترخیص این گندمها بودیم.
صفاکیش اضافه کرد: بر اساس آمار اعلام شده تا تیرماه امسال ۲ میلیون تن گندم وارد کشور شده در حالی که کشور ما این ظرفیت را دارد تا صادرکننده گندم باشد.
این تولیدکننده کودهای معدنی با اشاره به اینکه سیاست افزایش تولید محصولی مانند گندم با استفاده از کودهای شیمیایی باعث شده کیفیت گندم تولیدی مناسب نباشد گفت: به همین جهت آرد خوبی از این گندمها حاصل نمیشود چرا که محصول گندم باید گلوتن مناسب و پروتئین بالا داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه تا سال ۲۰۵۰ جمعیت جهان به حدود ۱۰ میلیون نفر میرسد، گفت: با افزایش ۵۰ درصدی میزان جمعیت، میزان تولید محصولات کشاورزی نیز باید ۷۰ درصد افزایش پیدا کند تا جوابگوی جمعیت باشد. به همین نسبت در کشور ما نیز نیاز به افزایش تولید وجود دارد در غیر این صورت طی ۲۰ تا ۳۰ سال آینده با مشکل جدی مواجه میشویم.
این فعال بخش خصوصی با تاکید بر اینکه وزارت جهاد کشاورزی باید هم اکنون برای این مسئله برنامه ریزی کند، تصریح کرد: یکی از راهکارهای افزایش تولید در کنار حفظ کیفیت آن استفاده از کودهای معدنی و آلی است.
وی اضافه کرد: به عبارتی با مصرف کودهای سالم، محصول سالم تولید میکنیم و جامعه سالم خواهیم داشت. بنابراین از مسئولان مربوطه درخواست میکنیم که در سیاستگذاریهای خود این مسئله را مورد توجه قرار دهند.
این تولیدکننده کودهای معدنی تصریح کرد: بررسیها و مطالعات انجام شده نشان دهنده کارایی بالای کودهای معدنی و آلی در حوزه تولیدات کشاورزی بوده به طوری که استفاده از برخی از این کودهای معدنی باعث شده تولید محصولات بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصد افزایش پیدا کند در حالی که کیفیت آن نیز کاملاً حفظ شده است.
به گزارش خبرنگار مهر، قیمت حبوبات طی یکسال اخیر با ثبت رکوردی عجیب به طور میانگین ۱۷۷.۲ درصد افزایش یافته است. بر این اساس طی یکسال گذشته قیمت هر کیلوگرم عدس حدود ۱۵ هزار تومان، نخود ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان، لوبیا سفید ۱۷ هزار تومان، لوبیا قرمز ۲۲ هزار تومان، لوبیاچیتی ۱۹ هزار تومان و لپه ۲۱ هزار تومان افزایش یافته است.
گرانی از کجا شروع شد و چرا؟
گرانی حبوبات از اواسط اسفندماه سال قبل در پی جایگزینی ارز نیمایی به جای ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات این اقلام، آغاز شد. به گفته فعالان این بازار، شیوع کرونا و افزایش چشمگیر تقاضا برای اجناس خوراکی و هجوم مردم برای تهیه مایحتاج ایام قرنطینه، مشکلات تخصیص ارز، دپوی کالاهای وارداتی در گمرکات و سودجویی ها، زمینه کمبود و گرانی بیشتر این اقلام را فراهم کرد.
محمد آقاطاهر، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی مهمترین دلیل افزایش قابلتوجه نرخ حبوبات را ترخیصنشدن به موقع اقلام وارداتی اعلام کرده و با اشاره به افزایش تقاضا در ماههای اسفند و فروردین، گفته است: کرونا از دو جنبه در این موضوع دخیل بود. سیاست قرنطینه خانگی برای جلوگیری از شیوع این بیماری از یک سو تقاضا را بالا برد و از سوی دیگر با توجه به اینکه دولت مشغول ترخیص کالاهای بهداشتمحور بود، سایر کالاها از اولویت خارج شدند و در گمرک ماندند.
به گفته این فعال بخش خصوصی، تأمین نشدن بازار همزمان با رشد تقاضا، منجر به افزایش قیمتها شد.
حبوبات
قیمت در سال ۹۸ (هر کیلوگرم به تومان)
قیمت در سال ۹۹ (هر کیلوگرم به تومان)
درصد افزایش قیمت
عدس
۸.۵ تا ۱۰ هزار تومان
۲۵ هزار تومان
۱۵۰ درصد
نخود
۸.۵ هزار تومان
۲۲ هزار تومان
۱۵۸.۸ درصد
لوبیا سفید
۸ هزار تومان
۲۵ هزار تومان
۲۱۲.۵ درصد
لوبیا قرمز
۸ هزار تومان
۳۰ هزار تومان
۲۷۵ درصد
لوبیاچیتی
۱۲ تا ۱۴ هزار تومان
۳۳ هزار تومان
۱۳۵.۷ درصد
لپه
۱۴ تا ۱۶ هزار تومان
۳۳ هزار تا ۳۷ هزار تومان
۱۳۱.۲ درصد
تولید حبوبات ۱۶ درصد رشد کرد
ایجاد محدودیت در واردات به دلایلی که ذکر شد و صعود قیمتها، انگیزه برای افزایش کشت داخلی را بالا برد. بنا بر اعلام مسئولان وزارت جهاد کشاورزی تولید حبوبات نسبت به سال گذشته ۱۶ درصد رشد کرده است. کاوه خاکسار، مدیر کل وقت دفتر امور غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی در گفتگویی در سال ۹۶ با خبرنگار مهر کل نیاز کشور به حبوبات را ۷۶۰ هزار تن اعلام کرده و گفته بود: هدف ما از تولید حبوبات تنها رفع نیاز داخلی نیست بلکه با توجه به ظرفیتهای موجود در کشور و استفاده از بارندگیها در تولید این محصول در فصل پاییز، موضوع صادرات را نیز دنبال میکنیم.
با توجه به بهبود وضعیت قیمتی حبوبات در سال جاری، کشت این محصولات برای کشاورزان جذاب شده و سال آینده شاهد افزایش سطح زیرکشت و تولید حبوبات خواهیم بود
همچنین فرامک عزیزکریمی، مدیر کل فعلی دفتر امور غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به میزان تولید حبوبات در سالجاری گفت: ما نمیتوانیم میزان نیاز به حبوبات و تولید آنها را به طور کلی مطرح کنیم و بعد عنوان کنیم که درصد وابستگی یا خودکفایی کلی چقدر است چرا که ما در برخی محصولات خودکفا هستیم و در برخی دیگر نیاز داریم که بخشی را از طریق واردات تأمین کنیم.
وی افزود: در خصوص حبوبات دیم، سطح پاییزه و انتظاری در سال زراعی ۹۸-۹۷، ۱۰۴ هزار هکتار بوده که در سال زراعی ۹۹-۹۸ به بیش از ۱۲۵ هزار هکتار افزایش یافته همچنین سطح کشت مکانیزه و مستقیم در سال زراعی ۹۸-۹۷ حدود ۱۲۰ هزار هکتار بوده که در سال زراعی ۹۹-۹۸ به بیش از ۱۴۰ هزار هکتار افزایش پیدا کرده است.
*وضعیت تولید حبوبات در سال جاری و گذشته
سال زراعی ۹۸-۹۷
برآورد سال زراعی ۹۹-۹۸
ردیف
محصول
تولید به تن
تولید به تن
یک
نخود
۲۸۵۰۰۰
۳۶۰۰۰۰
دو
عدس
۶۱۰۰۰
۷۵۰۰۰
سه
لوبیا
۲۴۹۰۰۰
۲۷۵۰۰۰
چهار
سایر حبوبات
۱۰۲۰۰۰
۱۰۰۰۰۰
پنج
جمع کل
۶۹۷
۸۱۰
عزیزکریمی برآورد میزان تولید حبوبات را در سال زراعی جاری ۸۱۰ هزار تن اعلام کرد و افزود: این عدد نسبت به سال قبل (۶۹۷) هزار تن، حدود ۱۶ درصد افزایش دارد.
وابستگی تنها در حوزه عدس و نخود رنگی است / خودکفایی در تولید لوبیا، نخود و سایر حبوبات
این مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به خوداتکایی در تولید عمده حبوبات افزود: ما فقط در بحث تولید عدس و نخود رنگی (نخود دسی که از آن برای تولید لپه استفاده میشود) با مشکلاتی مواجه هستیم که آن را نیز دنبال میکنیم تا رفع شود.
عزیزکریمی توضیح داد: نیاز کشور به نخود درشت (نخود کابلی یا آبگوشتی) ۲۶۵ هزار تن است در حالی که میزان تولید ما ۲۹۰ هزار تن است که از این میزان تولید ۷۰ تا ۸۰ درصد آن نخود درشت و مابقی نخود رنگی است ضمن اینکه نخود رنگی در استانهایی مانند کردستان، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی تولید میشود.
وی افزود: بنابراین مقداری از نخودهای رنگی و بخشی از عدس مورد نیاز کشور از طریق واردات تأمین میشود.
عزیزکریمی میزان نیاز کشور به عدس را ۲۰۰ هزار تن اعلام و اضافه کرد: میزان تولید این محصول در کشور ۹۰ هزار تن است و ما در این زمینه ۶۰ درصد نیاز را از طریق واردات تأمین میکنیم و در سالهای مختلف بر اساس نیاز و تولیدی که انجام میشود معمولاً بین ۸۰ تا ۸۵ هزار تن عدس وارد کشور میشود.
به گفته وی میزان نیاز به لوبیا نیز ۲۵۰ هزار تن و تولید آن در کشور بین ۲۷۰ تا ۲۸۰ هزار تن است بنابراین ما در زمینه تولید لوبیا خودکفا هستیم. همچنین میزان نیاز به سایر حبوبات از جمله باقلا و ماش و غیره ۶۵ هزار تن و میزان تولید بیش از ۹۰ هزار تن است.
این مقام مسئول تصریح کرد: بنابراین ما مشکل خاصی در حوزه تولید حبوبات نداریم و با توجه به بهبود وضعیت قیمتی در سالجاری، کشت این محصولات برای کشاورزان جذاب شده و سال آینده شاهد افزایش سطح زیرکشت و تولید حبوبات خواهیم بود.
قیمت حبوبات در ابتدای سال ۹۸ که نرخ همه محصولات افزایش یافت به دلیل تولید و ذخایر مطلوب ثابت ماند و افزایش قیمت از اواخر سال گذشته شروع شد و امسال ناگهان قیمت نسبت به سال قبل ۱۰۰ درصد افزایش یافت
عزیزکریمی اضافه کرد: در حوزه تولید عدس و نخود رنگی (دسی) نیز به دنبال گسترش سطح زیرکشت و افزایش تولید هستیم و این مساله را دنبال میکنیم به عنوان مثال در حوزه تولید عدس به دنبال ارقام مقاوم به سرما و پابلند هستیم و در حوزه نخود دسی نیز مؤسسه تحقیقات دیم برنامههایی را پیگیری میکند تا میزان وابستگی در این حوزهها را نیز کاهش دهیم.
به گفته این مقام مسئول در خصوص حبوبات آبی، طرح ارتقا بهرهوری لوبیا تهیه و تدوین شده و در سال ۹۹ سه پروژه آن برای اجرا به ۸ استان ابلاغ شد و از سال آینده به طور کامل در سایر استانهای لوبیاخیز کشور اجرا خواهد شد.
دلیل گرانی حبوبات کمبود نیست / حبوبات بعد از تمام محصولات گران شد!
عزیزکریمی در بخش دیگری از سخنان خود در واکنش به مباحث مطرح شده مبنی بر اینکه وابستگی بیش از ۵۰ درصدی به واردات حبوبات موجب شد که سال گذشته با تغییر نرخ ارز و چالشهای به وجود آمده، قیمت این محصولات افزایش چشمگیری داشته باشد، گفت: این مساله به هیچ عنوان صحت ندارد و همانطور که اشاره شد وابستگی ما تنها در دو قلم از محصولات است و در باقی آنها مشکلی نداریم.
وی با بیان اینکه سال گذشته قیمت همه محصولات و کالاها با افزایش چشمگیر مواجه بود، افزود: ما شاهد بودیم که قیمت حبوبات در ابتدای سال ۹۸ که نرخ همه محصولات افزایش یافت به دلیل تولید و ذخایر مطلوب ثابت ماند و افزایش قیمت از اواخر سال گذشته شروع شد و امسال ناگهان قیمت نسبت به سال قبل ۱۰۰ درصد افزایش یافت.
عزیزکریمی با اشاره به اینکه قیمت گندم نیز نسبت به سال گذشته حدود ۶۰ درصد رشد کرده است، درباره اینکه آیا میتوان گفت که افزایش قیمت تمام شده تولید نیز از دلایل گرانی حبوبات در بازار بوده است؟، گفت: بله، کمبود و گرانی نهادههای کشاورزی و خدمات و … در افزایش قیمت حبوبات بی تأثیر نبوده است.
به گزارش خبرنگار مهر، قیمت حبوبات طی یکسال اخیر با ثبت رکوردی عجیب به طور میانگین ۱۷۷.۲ درصد افزایش یافته است. بر این اساس طی یکسال گذشته قیمت هر کیلوگرم عدس حدود ۱۵ هزار تومان، نخود ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان، لوبیا سفید ۱۷ هزار تومان، لوبیا قرمز ۲۲ هزار تومان، لوبیاچیتی ۱۹ هزار تومان و لپه ۲۱ هزار تومان افزایش یافته است.
گرانی از کجا شروع شد و چرا؟
گرانی حبوبات از اواسط اسفندماه سال قبل در پی جایگزینی ارز نیمایی به جای ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات این اقلام، آغاز شد. به گفته فعالان این بازار، شیوع کرونا و افزایش چشمگیر تقاضا برای اجناس خوراکی و هجوم مردم برای تهیه مایحتاج ایام قرنطینه، مشکلات تخصیص ارز، دپوی کالاهای وارداتی در گمرکات و سودجویی ها، زمینه کمبود و گرانی بیشتر این اقلام را فراهم کرد.
محمد آقاطاهر، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی مهمترین دلیل افزایش قابلتوجه نرخ حبوبات را ترخیصنشدن به موقع اقلام وارداتی اعلام کرده و با اشاره به افزایش تقاضا در ماههای اسفند و فروردین، گفته است: کرونا از دو جنبه در این موضوع دخیل بود. سیاست قرنطینه خانگی برای جلوگیری از شیوع این بیماری از یک سو تقاضا را بالا برد و از سوی دیگر با توجه به اینکه دولت مشغول ترخیص کالاهای بهداشتمحور بود، سایر کالاها از اولویت خارج شدند و در گمرک ماندند.
به گفته این فعال بخش خصوصی، تأمین نشدن بازار همزمان با رشد تقاضا، منجر به افزایش قیمتها شد.
حبوبات
قیمت در سال ۹۸ (هر کیلوگرم به تومان)
قیمت در سال ۹۹ (هر کیلوگرم به تومان)
درصد افزایش قیمت
عدس
۸.۵ تا ۱۰ هزار تومان
۲۵ هزار تومان
۱۵۰ درصد
نخود
۸.۵ هزار تومان
۲۲ هزار تومان
۱۵۸.۸ درصد
لوبیا سفید
۸ هزار تومان
۲۵ هزار تومان
۲۱۲.۵ درصد
لوبیا قرمز
۸ هزار تومان
۳۰ هزار تومان
۲۷۵ درصد
لوبیاچیتی
۱۲ تا ۱۴ هزار تومان
۳۳ هزار تومان
۱۳۵.۷ درصد
لپه
۱۴ تا ۱۶ هزار تومان
۳۳ هزار تا ۳۷ هزار تومان
۱۳۱.۲ درصد
تولید حبوبات ۱۶ درصد رشد کرد
ایجاد محدودیت در واردات به دلایلی که ذکر شد و صعود قیمتها، انگیزه برای افزایش کشت داخلی را بالا برد. بنا بر اعلام مسئولان وزارت جهاد کشاورزی تولید حبوبات نسبت به سال گذشته ۱۶ درصد رشد کرده است. کاوه خاکسار، مدیر کل وقت دفتر امور غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی در گفتگویی در سال ۹۶ با خبرنگار مهر کل نیاز کشور به حبوبات را ۷۶۰ هزار تن اعلام کرده و گفته بود: هدف ما از تولید حبوبات تنها رفع نیاز داخلی نیست بلکه با توجه به ظرفیتهای موجود در کشور و استفاده از بارندگیها در تولید این محصول در فصل پاییز، موضوع صادرات را نیز دنبال میکنیم.
با توجه به بهبود وضعیت قیمتی حبوبات در سال جاری، کشت این محصولات برای کشاورزان جذاب شده و سال آینده شاهد افزایش سطح زیرکشت و تولید حبوبات خواهیم بود
همچنین فرامک عزیزکریمی، مدیر کل فعلی دفتر امور غلات و محصولات اساسی وزارت جهاد کشاورزی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به میزان تولید حبوبات در سالجاری گفت: ما نمیتوانیم میزان نیاز به حبوبات و تولید آنها را به طور کلی مطرح کنیم و بعد عنوان کنیم که درصد وابستگی یا خودکفایی کلی چقدر است چرا که ما در برخی محصولات خودکفا هستیم و در برخی دیگر نیاز داریم که بخشی را از طریق واردات تأمین کنیم.
وی افزود: در خصوص حبوبات دیم، سطح پاییزه و انتظاری در سال زراعی ۹۸-۹۷، ۱۰۴ هزار هکتار بوده که در سال زراعی ۹۹-۹۸ به بیش از ۱۲۵ هزار هکتار افزایش یافته همچنین سطح کشت مکانیزه و مستقیم در سال زراعی ۹۸-۹۷ حدود ۱۲۰ هزار هکتار بوده که در سال زراعی ۹۹-۹۸ به بیش از ۱۴۰ هزار هکتار افزایش پیدا کرده است.
*وضعیت تولید حبوبات در سال جاری و گذشته
سال زراعی ۹۸-۹۷
برآورد سال زراعی ۹۹-۹۸
ردیف
محصول
تولید به تن
تولید به تن
یک
نخود
۲۸۵۰۰۰
۳۶۰۰۰۰
دو
عدس
۶۱۰۰۰
۷۵۰۰۰
سه
لوبیا
۲۴۹۰۰۰
۲۷۵۰۰۰
چهار
سایر حبوبات
۱۰۲۰۰۰
۱۰۰۰۰۰
پنج
جمع کل
۶۹۷
۸۱۰
عزیزکریمی برآورد میزان تولید حبوبات را در سال زراعی جاری ۸۱۰ هزار تن اعلام کرد و افزود: این عدد نسبت به سال قبل (۶۹۷) هزار تن، حدود ۱۶ درصد افزایش دارد.
وابستگی تنها در حوزه عدس و نخود رنگی است / خودکفایی در تولید لوبیا، نخود و سایر حبوبات
این مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به خوداتکایی در تولید عمده حبوبات افزود: ما فقط در بحث تولید عدس و نخود رنگی (نخود دسی که از آن برای تولید لپه استفاده میشود) با مشکلاتی مواجه هستیم که آن را نیز دنبال میکنیم تا رفع شود.
عزیزکریمی توضیح داد: نیاز کشور به نخود درشت (نخود کابلی یا آبگوشتی) ۲۶۵ هزار تن است در حالی که میزان تولید ما ۲۹۰ هزار تن است که از این میزان تولید ۷۰ تا ۸۰ درصد آن نخود درشت و مابقی نخود رنگی است ضمن اینکه نخود رنگی در استانهایی مانند کردستان، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی تولید میشود.
وی افزود: بنابراین مقداری از نخودهای رنگی و بخشی از عدس مورد نیاز کشور از طریق واردات تأمین میشود.
عزیزکریمی میزان نیاز کشور به عدس را ۲۰۰ هزار تن اعلام و اضافه کرد: میزان تولید این محصول در کشور ۹۰ هزار تن است و ما در این زمینه ۶۰ درصد نیاز را از طریق واردات تأمین میکنیم و به در سالهای مختلف بر اساس نیاز و تولیدی که انجام میشود معمولاً بین ۸۰ تا ۸۵ هزار تن عدس وارد کشور میشود.
به گفته وی میزان نیاز به لوبیا نیز ۲۵۰ هزار تن و تولید آن در کشور بین ۲۷۰ تا ۲۸۰ هزار تن است بنابراین ما در زمینه تولید لوبیا خودکفا هستیم. همچنین میزان نیاز به سایر حبوبات از جمله باقلا و ماش و غیره ۶۵ هزار تن و میزان تولید بیش از ۹۰ هزار تن است.
این مقام مسئول تصریح کرد: بنابراین ما مشکل خاصی در حوزه تولید حبوبات نداریم و با توجه به بهبود وضعیت قیمتی در سالجاری، کشت این محصولات برای کشاورزان جذاب شده و سال آینده شاهد افزایش سطح زیرکشت و تولید حبوبات خواهیم بود.
قیمت حبوبات در ابتدای سال ۹۸ که نرخ همه محصولات افزایش یافت به دلیل تولید و ذخایر مطلوب ثابت ماند و افزایش قیمت از اواخر سال گذشته شروع شد و امسال ناگهان قیمت نسبت به سال قبل ۱۰۰ درصد افزایش یافت
عزیزکریمی اضافه کرد: در حوزه تولید عدس و نخود رنگی (دسی) نیز به دنبال گسترش سطح زیرکشت و افزایش تولید هستیم و این مساله را دنبال میکنیم به عنوان مثال در حوزه تولید عدس به دنبال ارقام مقاوم به سرما و پابلند هستیم و در حوزه نخود دسی نیز مؤسسه تحقیقات دیم برنامههایی را پیگیری میکند تا میزان وابستگی در این حوزهها را نیز کاهش دهیم.
به گفته این مقام مسئول در خصوص حبوبات آبی، طرح ارتقا بهرهوری لوبیا تهیه و تدوین شده و در سال ۹۹ سه پروژه آن برای اجرا به ۸ استان ابلاغ شد و از سال آینده به طور کامل در سایر استانهای لوبیاخیز کشور اجرا خواهد شد.
دلیل گرانی حبوبات کمبود نیست / حبوبات بعد از تمام محصولات گران شد!
عزیزکریمی در بخش دیگری از سخنان خود در واکنش به مباحث مطرح شده مبنی بر اینکه وابستگی بیش از ۵۰ درصدی به واردات حبوبات موجب شد که سال گذشته با تغییر نرخ ارز و چالشهای به وجود آمده، قیمت این محصولات افزایش چشمگیری داشته باشد، گفت: این مساله به هیچ عنوان صحت ندارد و همانطور که اشاره شد وابستگی ما تنها در دو قلم از محصولات است و در باقی آنها مشکلی نداریم.
وی با بیان اینکه سال گذشته قیمت همه محصولات و کالاها با افزایش چشمگیر مواجه بود، افزود: ما شاهد بودیم که قیمت حبوبات در ابتدای سال ۹۸ که نرخ همه محصولات افزایش یافت به دلیل تولید و ذخایر مطلوب ثابت ماند و افزایش قیمت از اواخر سال گذشته شروع شد و امسال ناگهان قیمت نسبت به سال قبل ۱۰۰ درصد افزایش یافت.
عزیزکریمی با اشاره به اینکه قیمت گندم نیز نسبت به سال گذشته حدود ۶۰ درصد رشد کرده است، درباره اینکه آیا میتوان گفت که افزایش قیمت تمام شده تولید نیز از دلایل گرانی حبوبات در بازار بوده است؟، گفت: بله، کمبود و گرانی نهادههای کشاورزی و خدمات و … در افزایش قیمت حبوبات بی تأثیر نبوده است.
به گزارش خبرنگار مهر، سیاستهای نادرست دولت در حوزه خرید تضمینی محصولات استراتژیک و تخلفات گسترده در اجرای قانون خرید تضمینی طی سالهای اخیر خسارات جبران ناپذیری به تولید محصولات استراتژیک وارد کرده که یکی از این محصولات چغندر قند بوده است.
نیاز کشور به شکر حدود ۲.۲ میلیون است که به گفته مسئولان وزارت جهاد کشاورزی در سال ۹۶ حدود ۲ میلیون تن شکر در کشور تولید شد که در این بخش به مرز خودکفایی رسیدیم با این حال برخی اشتباهات منجر به از دست رفتن این دستاورد مهم شد.
قیمت پایین چغندر قند در سال ٩٧ موجب شد کشاورزان از کشت این محصول استراتژیک خودداری کنند و به جای آن صیفی جات از جمله گوجه فرنگی بکارند که حجم گسترده تولید گوجه در سال گذشته موجب شده این محصول روی دست کشاورزان بماند و دولت مجبور به خرید حمایتی و توافقی این محصول شود.
در این زمینه دیماه سال ٩٧، علیرضا یزدانی، مجری وقت طرح چغندر قند وزارت جهاد کشاورزی گفته بود: قیمت خرید تضمینی چغندر قند بهاره ۳ هزار و ۴۰۳ ریال و چغندر قند پاییزه ۳ هزار و ۳۳۸ ریال تصویب و اعلام شده است در حالی که پیشنهاد ما حدود ۳۲ درصد افزایش نسبت به سال ۹۶ بوده که براین اساس باید قیمت به بالای ۴۰۰ تومان میرسید.
وی اضافه کرده بود: در صورتی که پیشنهاد ما مورد پذیرش قرار میگرفت، روند افزایش نرخ خرید تضمینی با توجه به رشد هزینههای تولید روندی منطقی بود ضمن اینکه باید حتماً در نرخ شکر تجدیدنظر انجام شود تا تولیدکنندگان رغبت تولید داشته باشند.
یزدانی با بیان اینکه از اسفندماه کشت چغندرقند در مناطق مختلف کشور شروع میشود، تاکید کرده بود: هر اتفاقی قرار است رخ دهد باید قبل از این زمان باشد تا کشاورز بتواند برای کشت تصمیم بگیرد.
پیگیریها و اعتراضات موجب شد دولت در تیرماه ۹۸ قیمت این محصول را تغییر دهد، اتفاقی که البته بسیار دیرهنگام بود و به عبارتی نوشداروی پس از مرگ. این اقدام منجر به کاهش شدید سطح زیرکشت چغندر قند در کشور شد.
برای سال زراعی پیش رو، این خطای سیاست گذار مجدداً تکرار شده است. قیمت خرید تضمینی گندم به اذعان همگان ناعادلانه اسد؛ دولتمردان برای توجیه اقدام خود درباره عدم افزایش منطقی قیمت خرید تضمینی گندم، کمبود بودجه و قیمت نان برای مصرف کننده را بهانه میکنند، در حالی که درباره چغندر قند دولت هیچ دخالتی در خرید ندارد و خرید آن توسط کارخانجات انجام میشود همچنین کارشناسان سرکوب قیمت محصولات تولیدی را به دلیل کنترل قیمت فراوردههای نهایی، غیرمنطقی میدانند و عنوان میکنند این سیاست در نهایت منجر به از دست رفتن تولید داخل و وابستگی شدید به واردات خواهد شد.
اولتیماتوم به وزرای کشاورزی و صمت
در همین زمینه بهمن دانایی، دبیر انجمن قند و شکر در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن انتقاد از سیاستهای دولت در تعیین نرخ خرید تضمینی چغندر قند، گفت: متأسفانه قیمت ۸۴۰ تومان برای هر کیلوگرم چغندر که از سوی دولت تعیین شده مورد رضایت کشاورزان نیست.
وی با بیان اینکه این قیمت پایین است و کشاورزان را به کشت ترغیب نمیکند، افزود: بنده در نامههای مختلفی که به معاون اول رئیس جمهور، رئیس سازمان برنامه و بودجه، وزیر جهاد کشاورزی و وزیر صمت نوشتهام درباره این مساله اولتیماتوم دادهام.
این فعال بخش خصوصی تصریح کرد: نکته بسیار مهم این است که اگر چغندر قند کشت نشود، تناسب کشت بر هم میخورد و محصولات رقیب یعنی سیب زمینی، گوجه فرنگی و پیاز به جای آن کشت میشود و سالهای گذشته و حتی تابستان امسال شاهد بودیم که این امر چقدر برای کشاورزان و خود دولت هزینه به بار آورد چرا که دولت ناچار شد محصولات کشاورزان را از آنان به صورت توافقی خریداری و در محل کشت دفن کند!
واردات شکر همین الان برای دولت ۱۲ هزار تومان تمام میشود!
دانایی تاکید کرد: از سوی دیگر بحث وابستگی به واردات شکر مطرح است که همین الان اگر دولت بخواهد شکر وارد کند کیلویی ۱۲ هزار تومان تمام میشود که این قیمت در حال حاضر حدود دو برابر قیمت تولید داخلی است ضمن اینکه در شرایط فعلی که با بحث محدودیت ارزی مواجه هستیم صرف ارز برای واردات محصولی مانند شکر که توان تولید آن را در داخل داریم، منطقی به نظر نمیرسد.
وی با بیان اینکه بنده در سال ۹۷ نیز همین اولتیماتوم را حتی به شخص رئیس جمهور نیز داده بودم، اضافه کرد: متأسفانه در آن سال بی اعتنایی به هشدارها موجب کاهش شدید تولید و عقبگرد جدی در طرح خوداتکایی شکر شد.
این فعال بخش خصوصی تصریح کرد: در صورت بی توجهی به هشدارهای فعلی، در سالجاری نیز شاهد همین اتفاق خواهیم بود.
دانایی با بیان اینکه انتظار ما این بود که قیمت خرید تضمینی چغندر قند حداقل ۱۱۰۰ تا ۱,۲۰۰ تومان تعیین و ابلاغ شود، افزود: ۵۰ هزار نفر کشاورز در تولید چغندر قند مشغول به فعالیت هستند و زنجیره تولید چغندر تا قند و شکر بسیار قدرتمند است و باعث اشتغال دهها هزار نفری برای مردم مناطق محل استقرار کارخانههاست اما متأسفانه عدهای با کوته نظری و تنگ نظری در حال آسیب زدن به این زنجیره هستند. وی ادامه داد که چنانچه قیمت چغندر به حدود ۱,۲۰۰ تومان برسد باز هم قیمت شکر تولیدی از آن کمتر از نرخ شکر وارداتی خواهد شد.
وی با اشاره به افزایش قیمت نهادههای تولید از جمله کودها و سموم شیمیایی و همچنین بذر گفت: قبلاً واردات بذر با ارز ۴۲۰۰ تومانی انجام میشد و کشاورزان برای هرهکتار زمین یک میلیون بذر مصرف میکردند الان واردات این نهاده با ارز نیمایی انجام میشود و کشاورزان برای هر هکتار زمین باید ۵ میلیون بذر مصرف کنند. به عبارتی هزینه بذر برای کشاورزان ۵ برابر شده است. وی افزود که قیمت سرسامآور انواع کود و سم هم که جای خود دارد.
در چغندر که لازم نیست دولت بودجهای داشته باشد. تنها به بهانه اینکه قیمت شکر را برای مصرف کنندگان نمیخواهد افزایش دهد قیمت خرید تضمینی را افزایش نمیدهد و تولید را سرکوب میکند و این در حالی است که شکر ۱۲ هزار تومانی وارداتی جایگزین میشود و دولت به خواسته خود برای ارزان نگهداشتن شکر نمیرسد
دانایی با بیان اینکه چغندر قند تنها محصولی است که دولت آن را از کشاورزان خریداری نمیکند، گفت: هر چه چغندر قند کشت میشود کارخانجات قند آن را از کشاورزان خریداری میکنند. سال ۹۶ در کشور حدود ۸ میلیون و ۷۰ هزارتن چغندر قند تولید شد که همه آن را کارخانجات خریدند همچنین در سال ۹۷ نیز ۷ میلیون و ۱۷۰ هزارتن چغندر کشت شد که آن را هم کارخانجات خریدند و حتی یک عدد چغندر روی زمین نماند.
با تنگ نظری به تولید آسیب میزنند
این فعال بخش خصوصی افزود: وقتی پول محصول را هم دولت نمیدهد و بخش خصوصی مسئول خرید آن است چرا عدهای با تنگ نظری و عدم تعیین قیمت مناسب به تولید آسیب میزنند؟
دانایی با بیان اینکه در بحث گندم دولت اعلام میکند که بودجه برای خرید ندارد و به همین دلیل قیمت را نمیتواند بالا ببرد، گفت: در چغندر که لازم نیست دولت بودجهای داشته باشد. تنها به بهانه اینکه قیمت شکر را برای مصرف کنندگان نمیخواهد افزایش دهد قیمت خرید تضمینی را افزایش نمیدهد و تولید را سرکوب میکند و این در حالی است که شکر ۱۲ هزار تومانی وارداتی جایگزین میشود و دولت به خواسته خود برای ارزان نگهداشتن شکر نمیرسد.
وی با اشاره به افزایش چشمگیر قیمت کالاهای اساسی در سبد مصرفی خانوار، افزود: آیا اهمیت شکر در سبد مصرفی خانوار از گوشت و مرغ بیشتر است که دولت به بهانه حمایت از مصرف کنندگان، تولید را به چالش میاندازد؟
دانایی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه میزان تولید چغندر قند در سالجاری در خوشبینانه ترین حالت به حدود ۴.۵ میلیون تن میرسد، گفت: اگر دولت قیمت را اصلاح کند با رشد خوبی در تولید مواجه خواهیم شد اما به وضعیت سال ۹۶ برنخواهیم گشت و برای رسیدن به رکورد آن زمان حداقل ۳ سال زمان لازم است تا عقب گرد ما جبران شود.
وی با بیان اینکه از بهمن ماه کشاورزان با کارخانجات قند قرارداد منعقد میکنند، افزود: دولت باید هر چه سریعتر قیمت چغندر قند را اصلاح کند چرا که این امر بسیار در تصمیم کشاورزان تأثیرگذار است و به اعتقاد بنده حداکثر تا اول آذر ماه باید این اتفاق رخ دهد.